اهمیت پیشگیری و غربالگری بیماریهای غیر واگیر

اهمیت بیماری‌های غیر واگیر

    بیماری‌های غیرواگیر (Noncommunicable diseases) که به عنوان بیماری‌های مزمن نیز شناخته می‌شوند، معمولاً بیماری هایی طولانی مدت هستند و نتیجه مجموعه ای از عوامل ژنتیک، فیزیولوژیک، محیطی و رفتاری می‌باشند. مهمترین این بیماریها که امروزه اصلی ترین عوامل تاثیرگذار بر روی سلامت افراد هستند شامل بیماری‌های قلبی-عروقی (مانند حملات قلبی و سکته مغزی)، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی (مانند بیماری انسدادی مزمن ریه و آسم) و دیابت نوع دو هستند که در مجموع مسئول 74 درصد از کل مرگ و میرها در سراسر جهان می‌باشند. اهمیت مضاعف این بیماریها در کشور ما به این علت است که بیش از سه چهارم کل مرگ و میرهای بیماری‌های غیرواگیر و 86 درصد از 17 میلیون نفری که به طور نابهنگام یا قبل از رسیدن به 70 سالگی جان خود را از دست داده اند، در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می‌دهد.

    همچنین همه‌گیری بیماری‌های غیرواگیر پیامدهای سلامتی ویرانگری را برای افراد، خانواده‌ها و جوامع به همراه دارد و سیستم‌های بهداشتی را تهدید می‌کند. هزینه‌های اجتماعی-اقتصادی مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر، پیشگیری و کنترل این بیماری‌ها را به یک توسعه ضروری برای قرن بیست و یکم تبدیل می‌کند.

عوامل خطر قابل تغییر بیماری‌های غیرواگیر

     بروز و گسترش این بیماری‌ها تحت تاثیر عواملی همچون شهرنشینی سریعِ برنامه ریزی نشده، جهانی شدن سبک زندگی ناسالم و پیری جمعیت قرار دارد. رژیم‌های غذایی ناسالم و کمبود فعالیت بدنی ممکن است در افراد به صورت افزایش فشار خون، افزایش گلوکز خون، افزایش چربی خون و چاقی ظاهر شود که عوامل خطر متابولیک نامیده می‌شوند و می‌توانند منجر به بیماری‌های قلبی-عروقی (رتبه اول مرگ و میر‌های زودرس بیماری‌های غیر واگیر)، دیابت نوع دو، کبد چرب، سرطان‌ها و... شوند. افراد در هر گروه سنی، منطقه و کشور تحت تأثیر بیماری‌های غیرواگیر قرار دارند. کودکان، بزرگسالان و سالمندان همگی در برابر عوامل خطر مؤثر در ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر (رژیم‌های غذایی ناسالم، کم تحرکی، قرار گرفتن در معرض دود تنباکو یا مصرف مضر الکل) آسیب‌پذیر هستند.

صرفه اقتصادی  اجرای غربالگری (تشخیص زود هنگام) افراد در معرض خطر در مقایسه با درمان های دارویی و جراحی

       از سوی دیگر، عوامل خطر ذکر شده قابل تغییر هستند و با اقداماتی مانند تشخیص زود هنگام (غربالگری) افراد در معرض خطر قبل از بیمار شدن یا در ابتدای بیماری و اجرای اقدامات مداخلات سبک زندگی مانند رژیم درمانی و افزایش فعالیت های بدنی، آموزش و مشاوره‌ برای تغییر سبک زندگی و در مرحله آخر مداخلات داروئی مانع از بروز یا پیشرفت بیماری گردید. این اقدامات، راه‌های مقرون به صرفه‌ای برای کشورها در جهت کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است که می‌تواند نه تنها جان انسان‌ها را نجات دهد، بلکه رونق اقتصادی زیادی را نیز برای مجموعه های اجرا کننده از طریق صرفه جویی در هزینه های بیمه ای و درمانی فراهم کند. شواهد نشان می‌دهد که چنین مداخلاتی سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی بسیار خوبی هستند، زیرا در صورت تشخیص زودهنگام بیماری، می‌توانند نیاز به درمان گران‌تر را کاهش دهند. به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت کنترل این بیماری‌ها و عوامـل زمینـه‌سـاز آن‌ها را به عنوان هدف اصلی برای کاهش % 25  مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر تا سال 2025 تعیین کرده است.